رنگ آمیزی گرم، یک روش آزمایشگاهی است که برای تشخیص وجود باکتری‌ها و گاهی قارچ‌ها از محل مشکوک به عفونت مورد استفاده قرار می‌گیرد. با کمک این روش نتایج نسبتاً سریعی در مورد وجود باکتری‌ها یا قارچ‌ها به‌دست می‌آید و در صورت وجود نوع آن به‌صورت کلی تشخیص داده می‌شود.

رنگ آمیزی گرم شامل قرار دادن نمونه از ناحیه عفونی شده  بر روی لام شیشه‌ای و خشک شدن آن است. این اسلاید در مرحله‌ی بعد رنگ آمیزی شده و توسط یک فرد آموزش دیده‌ی آزمایشگاهی زیر میکروسکوپ بررسی می‌شود. هر گونه باکتری که وجود داشته باشد در ارزیابی میکروسکوپی از نظر رنگ و شکل طبقه بندی می‌شود:

• رنگ - به طور معمول ممکن است باکتری‌ها "گرم مثبت" (بنفش) یا "گرم منفی" (صورتی) باشند.

• شکل - متداول‌ترین اشکال باکتری‌ها شامل گرد (کوکسی) یا میله‌ای شکل (باسیل) است.

اطلاعات بیشتر را می‌توان با گروه‌بندی کردن باکتری‌های موجود در اسلاید از نظر طرز قرارگرفتنشان در کنار یکدیگر، مانند کوکسی‌هایی که به صورت منفرد، جفت، در گروه‌های چهار تایی، خوشه‌ای یا زنجیره‌ای مشاهده می‌شوند، یا باسیل‌هایی ضخیم، نازک، کوتاه، بلند یا دارای یک اسپور بزرگ شده در یک انتها، به‌دست آورد.

 هر نوع باکتری که درون گلبول‌های سفید خون (باکتری‌های داخل سلولی) مشاهده شود نیز باید مورد توجه قرار گیرد.

 رنگ باکتری در این رنگ‌آمیزی و شکل باکتریایی کلیدی برای راهنمایی باکتری‌های مسبب عفونت ایجاد می‌کند. یک نمونه از کوکسی‌های گرم مثبت، استافیلوکوکوس اورئوس باکتری مرتبط با عفونت‌های استافیلوکوکی است. مثالی از باکتری‌های گرم منفی اشریشیا کلی است که عامل بسیاری از عفونت‌های دستگاه ادراری است.

قارچ‌ها (به شکل مخمر یا کپک) نیز با رنگ آمیزی گرم تا حدودی قابل تشخیص هستند، اما ویروس‌ها با رنگ آمیزی گرم دیده نمی‌شوند.

اگرچه رنگ آمیزی گرم به عنوان یکی از آزمایش‌های اولیه برای شناسایی انواع عمومی باکتری‌ها یا قارچ‌ها مفید است، اما نتایج معمولاً مقدماتی تلقی می‌شوند. نتایج کشت و یا آزمایشات دیگر مانند آنتی‌ژن، آنتی بادی یا آزمایش مولکولی برای انواع خاصی از باکتری‌ها برای تأیید تشخیص لازم است. برای تعیین اینکه کدام یک از آنتی بیوتیک‌ها در درمان عفونت موثر است، گاهی اوقات آزمایش تعیین حساسیت لازم است.

چگونه نمونه برای آزمایش تهیه می‌شود؟

انواع مختلفی از نمونه‌ها ممکن است تهیه و یا جمع‌آوری شوند تا رنگ آمیزی گرم روی آن‌ها انجام شود. برخی از نمونه‌ها با استفاده از سواب استریل برای جمع آوری سلول‌ها یا ترشحات از محل مشکوک به عفونت جمع آوری می‌شوند. نمونه‌های دیگر، مانند ادرار یا خلط، ممکن است در یک ظرف استریل جمع‌آوری شوند. برخی از مایعات بدن ممکن است توسط سوزن و سرنگ گرفته شود. از یک سواب می‌توان برای جمع‌آوری نمونه‌ای از باکتری‌های رشد کرده و جدا شده در محیط کشت استفاده کرد.

آیا برای اطمینان از کیفیت نمونه به آمادگی برای انجام آزمایش نیاز است؟

به آمادگی برای انجام آزمایش نیاز نیست.