اسمیر خون، قطره‌ای از خون است که به نازکی روی لام شیشه‌ای پخش می‌شود و سپس رنگ آمیزی می‌شود و سلول‌های خونی موجود در لام بررسی و ارزیابی می‌شود. به‌صورت کلاسیک کارشناسان آموزش دیده‌ی آزمایشگاهی با استفاده از میکروسکوپ به صورت دستی اسمیر خون را بررسی می‌کنند. امروزه سیستم‌های دیجیتال خودکار برای کمک به آنالیز موثرتر لام‌های خون در دسترس هستند.

اسمیر خون در واقع یک عکس فوری از سلول‌هایی است که در زمان بدست آوردن نمونه در خون وجود دارند. اسمیر خون امکان ارزیابی سلول‌های زیر را فراهم می کند:

• گلبول‌های سفید خون (لکوسیت‌ها) - به مبارزه با عفونت‌ها یا شرکت در پاسخ‌های ایمنی کمک می‌ کنند.

• گلبول‌های قرمز خون - اکسیژن را به بافت ها منتقل می‌کنند.

• پلاکت (ترومبوسیت) - قطعات کوچک سلول که برای لخته شدن خون حیاتی هستند.

تمامی این سلول‌ها در مغز استخوان تولید شده و بالغ می‌شوند و در نهایت در صورت لزوم در جریان خون آزاد می‌شوند. تعداد و نوع هر سلول موجود در خون پویا است اما به طور کلی توسط بدن در محدوده خاصی حفظ می‌شود.

قطره خون روی اسلایدی که برای اسمیر خون استفاده می شود، حاوی میلیون‌ها گلبول قرمز، هزاران گلبول سفید و صدها هزار پلاکت است. آزمایش اسمیر خون:

• اندازه، و شکل ظاهری گلبول‌های سفید را با شکل ظاهری سلول‌های "طبیعی" مقایسه می‌کند. همچنین پنج نوع مختلف WBC و درصد نسبی آن‌ها را تعیین می‌کند (شمارش دستی گلبول‌های سفید).

• اندازه، شکل و رنگ (شاخص‌های مربوط به میزان هموگلوبین) گلبول‌های قرمز را بررسی می‌کند (مورفولوژی گلبول‌های قرمز)

• تعداد پلاکت‌های موجود را تخمین می زند.

انواع بیماری‌ها و شرایط می‌تواند بر تعداد و ظاهر سلول‌های خونی تأثیر بگذارد. از معاینه اسمیر خون می‌توان برای حمایت از یافته‌های سایر آزمایشات و معاینات استفاده کرد. به عنوان مثال، گلبول‌های قرمزی که نسبت به حالت طبیعی کوچکتر و کم رنگ‌تر به نظر می‌رسند، ممکن است از نتایج دیگری که نشان دهنده نوعی کم خونی است، پشتیبانی کنند. به طور مشابه، وجود لکوسیت‌های که کاملاً بالغ نشده‌اند ممکن است به اطلاعات آزمایش‌های دیگر برای کمک به تشخیص عفونت، بدخیمی یا سایر شرایط کمک کند.