اگر پزشک معالج در مورد این‌که احتمالا بیمار به سل (توبرکلوزیس،عفونت ریوی ناشی از مایکوباکتریوم سل) مبتلا شده است شک کند، می‌تواند از نمونه‌های متنوعی برای آزمایش باسیل اسید فست استفاده نماید. به عنوان مثال در مورد سل دستگاه تنفس از نمونه‌های خلط و یا مایعات حاصل از شستشوی برونش (برونکوسکوپی)، در سل دستگاه ادراری از نمونه‌ی ادرار و در سل دستگاه عصبی از نمونه مایع مغزی نخاعی استفاده می‌کند.

چگونه نمونه برای آزمایش جمع آوری می‌شود؟

خلط معمول‌ترین نمونه آزمایش است. در این افراد، خلط بلغمی به صورت مخاطی ضخیم است که از ریه‌ها با کمک سرفه خارج می‌شود. ترجیحاً، سه نمونه اول صبح حاصل از سرفه‌های عمیق در روزهای متوالی در ظروف استریل جداگانه جمع آوری می‌شود تا احتمال تشخیص باکتری افزایش یابد. اگر فردی قادر به تولید خلط نباشد، پزشک ممکن است نمونه‌های تنفسی را با استفاده از فرآیندی به نام برونکوسکوپی جمع‌آوری کند. برونکوسکوپی به پزشک معالج اجازه می‌دهد تا نمونه‌ها را ضمن مشاهده‌ی برونش‌ها و برونشیول‌ها جمع‌آوری کند. هنگامی که بی‌حس‌کننده موضعی روی مجرای تنفسی بیمار اسپری شد، پزشک می‌تواند یک لوله را در برونش‌ها و برونشیول‌های کوچک‌تر وارد کند و مایعات درون مجاری را برای آزمایش آسپیره کند. گاهی اوقات، پزشک معالج مقدار کمی سالین را از طریق لوله داخل برونش‌ها وارد می‌کند و سپس مایع شستشوی برونش را جمع‌آوری می‌کند.

از آنجا که کودکان خردسال نمی‌توانند نمونه خلط مورد نیاز را تهیه کنند، ممکن است مایع حاصل از شستشوی معده و یا آسپیراسیون جمع‌آوری شود. این امر شامل وارد کردن محلول سالین به معده از طریق یک لوله و به دنبال آن جمع آوری مایعات است.

اگر پزشک به وجود سل در خارج از ریه‌ها (خارج ریوی) مشکوک باشد، ممکن است مایعات بدن و بافت‌هایی را که به احتمال زیاد تحت تأثیر قرار گرفته‌اند، آزمایش کند. به عنوان مثال، اگر پزشک مشکوک به سلی باشد که کلیه را آلوده کرده است، ممکن است یک یا چند نمونه ادرار جمع‌آوری شود. ممکن است از سوزن برای جمع‌آوری مایعات از مفاصل یا حفره‌های دیگر بدن مانند پریکارد یا شکم استفاده شود. گاهی اوقات، پزشک ممکن است نمونه‌ای از مایع مغزی نخاعی را جمع‌آوری کند یا یک عمل جراحی جزئی را برای به دست آوردن نمونه برداری (بیوپسی) از بافت انجام دهد.

آیا برای اطمینان از کیفیت نمونه به آماده‌سازی آزمایشی نیاز است؟

هیچ آماده‌سازی آزمایشی به جز شستشوی دهان با آب قبل از جمع‌آوری نمونه خلط مورد نیاز نیست.