فاکتور روماتوئید (RF) یک اتوآنتی‌بادی است، یک پروتئین ایمونوگلوبولین از کلاس M(IgM) است که توسط سیستم ایمنی بدن تولید می‌شود. اتوآنتی‌بادی‌ها به بافت‌های خود فرد حمله می‌کنند و به اشتباه بافت را "خارجی" می‌شناسند. در حالی که نقش بیولوژیکی فاکتور روماتوئید به خوبی شناخته نشده‌است، وجود آن به عنوان شاخصی از فعالیت التهابی و خود‌ایمنی مفید است.

این آزمایش فاکتور روماتوئید را در خون شناسایی و اندازه‌گیری می‌کند و ممکن است همراه با سایر آزمایشات برای کمک به تشخیص آرتریت روماتوئید (RA) استفاده شود.

روماتیسم مفصلی  یک بیماری خود ایمنی سیستمیک و مزمن است که باعث التهاب، درد، سفتی و تغییرات مخرب در مفاصل دست‌ها، پاها و سایر مفاصل در سراسر بدن می‌شود. برخی از بیماران ممکن است علائم خستگی، تب‌های درجه پایین و کاهش وزن را نشان دهند.

هرشخصی در هر سنی ممکن است به این بیماری مبتلا شود اما معمولاً در اواخر سال‌های باروری در زنان و در سنین ۶۰ تا ۸۰ سالگی در مردان ایجاد می‌شود. بیش از ٪۷۰ از مبتلایان به این بیماری، زنان هستند. 

دوره بیماری و پیش‌آگهی آن متغیر است. ممکن است به آرامی یا سریع توسعه یابد و پیشرفت کند. ممکن است این بیماری بدون درمان، در بعضی از افراد بهبود یابد و در تعداد کمی از بین برود. روماتیسم مفصلی می‌تواند طول عمر فرد را کاهش دهد و در طی چند سال بسیاری از افراد آسیب دیده را بیش از حد از کار بیاندازد.

انواع روش‌های درمانی برای به حداقل رساندن عوارض بیماری روماتیسم مفصلی  وجود دارد، اما این مسئله بستگی به تشخیص دقیق و شروع درمان (قبل از ایجاد آسیب قابل توجه در مفصل) دارد.

از فاکتور روماتوئید برای شناسایی روماتیسم مفصلی استفاده می‌شود. از آنجا که حساسیت و ویژگی این آزمایش کافی نیست، سایر تست‌های آزمایشگاهی اغلب همراه با تست RF انجام می‌شوند. در حدود ٪۸۰ از مبتلایان به روماتیسم مفصلی  یک تست RF مثبت دارند، اما در افرادی که علائم بالینی بیماری را دارند می‌تواند منفی باشد.

ممکن است یک تست برای آنتی‌بادی  ضد سیترولین (Anti-CCP) همراه با آزمایش RF انجام شود زیرا مطالعات نشان داده است که آزمایش Anti-CCP  دارای حساسیت و ویژگی است که بهتر از RF التهاب را نشان می‌دهد و احتمال دارد در اوایل بیماری آزمایش مثبت باشد. آزمایشات دیگری که ممکن است انجام شود عبارتند از:

• شمارش کامل خون (CBC، برای کم خونی و ترومبوسیتوز)

• میزان رسوب گلبول‌های قرمز (ESR)

• پروتئین واکنش پذیر C(CRP)

• آنتی‌بادی‌های ضد هسته‌ای (ANA)

• آنتی‌بادی‌های سیتوپلاسمی آنتی نوتروفیل (ANCA)

• آنالیز مایع سینوویال (مفاصل التهابی)

افزایش تیتر RF را می‌توان در درصد کمی (٪۱۰-۵) از افراد سالم مشاهده کرد. RF در افراد مسن نیز امکان دارد افزایش یابد، اگرچه ممکن است علائم بالینی را نشان ندهد. علاوه بر این، افزایش سطح RF ممکن است در افرادی که دارای RA نیستند (مثبت کاذب) باشد اما ممکن است عوارض دیگری داشته باشد:

• سندرم شوگرن

• لوپوس اریتماتوی سیستمیک

• عفونت‌های باکتریایی، ویروسی و انگلی (هپاتیت، سل، سفلیس، جذام)

• برخی سرطان‌ها

• بیماری ریه، بیماری کبدی و بیماری کلیوی