هاپتوگلوبین
اسامی مترادف
نام‌های رسمی
چرا آزمایش انجام می شود؟
برای کمک به تشخیص و بررسی کم خونی همولیتیک
چه زمانی باید آزمایش انجام شود؟
هنگامی که علائم کم خونی مانند ضعف، رنگ پریدگی یا زردی (به معنی زرد شدن رنگ پوست و یا سفیدی چشم) وجود دارد و پزشک مشکوک به تخریب گلبول‌های قرمز (کم خونی همولیتیک) شده باشد.
نمونه مورد نیاز
نمونه خون که از ورید بازویی گرفته می‌شود.
آیا برای انجام این تست به آمادگی خاصی نیاز است؟
خیر.
شرح آزمایش
هاپتوگلوبین پروتئینی است که توسط کبد تولید می‌شود و بدن از آن برای پاکسازی هموگلوبین آزاد و رها شده در گردش خون استفاده می‌کند. این آزمایش میزان هاپتوگلوبین خون را اندازه‌گیری می‌کند.
هموگلوبین یک ترکیب پروتئینی حاوی آهن است که اکسیژن را به سراسر بدن منتقل می‌کند و به‌طور معمول در گلبول‌های قرمز وجود دارد و مقدار کمی از آن به‌صورت آزاد در گردش خون یافت می‌شود. هاپتوگلوبین به هموگلوبین آزاد در خون متصل می‌شود. این یک مجموعه هاپتوگلوبین – هموگلوبین ایجاد می‌کند که به سرعت توسط کبد از گردش خارج می‌شود تا بتواند تجزیه شده و آهن موجود در آن بازیافت شود. تشکیل کمپلکس هاپتوگلوبین-هموگلوبین همچنین مانع از تصفیه هموگلوبین توسط کلیه‌ها و انتقال آن به ادرار می‌شود که می‌تواند برای کلیه‌ها سمی باشد.
اگرچه، هنگامی که تعداد بیشتری از گلبول‌های قرمز آسیب می بینند یا پاره می‌شوند (همولیز)، هموگلوبین موجود در خود را در خون آزاد می‌کنند و این مسئله میزان هموگلوبین آزاد در گردش خون را افزایش می‌دهد. هنگامی که تعداد زیادی گلبول قرمز از بین می‌روند، سطح هاپتوگلوبین در خون به‌طور موقت کاهش می‌یابد زیرا هاپتوگلوبین سریع‌تر از آنچه کبد می‌تواند آن را تولید کند مصرف می‌شود. کاهش میزان هاپتوگلوبین ممکن است نشانه وضعیتی باشد که باعث از بین رفتن یا منهدم شدن گلبول‌های قرمز می‌شود. هنگامی که ظرفیت اتصال هاپتوگلوبین بیش از حد شود، سطح هموگلوبین آزاد در گردش افزایش می‌یابد و ممکن است به دلیل استرس اکسیداتیو هموگلوبین آزاد باعث آسیب بافتی یا عملکرد اندام شود.
افزایش تخریب گلبول قرمز ممکن است به دلیل شرایط ارثی یا اکتسابی باشد. برخی از مثال‌ها شامل واکنش‌های انتقال خون، داروهای خاص و شکستن غشای گلبول‌های قرمز به دلایل مکانیکی هستند، مانند مواردی که ممکن است در اثر برخورد با برخی از دریچه‌های قلب مصنوعی مشاهده شود.
تخریب ممکن است خفیف یا شدید باشد، به طور ناگهانی اتفاق بیفتد یا در مدت زمان طولانی (مزمن) ایجاد شود و ادامه یابد و می‌تواند منجر به کم خونی همولیتیک شود. افراد مبتلا به کم خونی همولیتیک ممکن است علائمی مانند خستگی، ضعف و تنگی نفس را تجربه کنند و پوست آن‌ها رنگ پریده یا زرد شود. بیماری کبدی همچنین ممکن است منجر به کاهش سطح هاپتوگلوبین شود زیرا آسیب کبدی ممکن است مانع تولید هاپتوگلوبین و پاکسازی کمپلکس‌های هموگلوبین بدون هاپتوگلوبین شود.