سیستاتین C یک پروتئین نسبتا کوچک است که در سراسر بدن توسط تمام سلول‌های هسته دار تولید می‌شود و در انواع مایعات بدن از جمله خون یافت می‌شود، توسط کلیه‌ها از خون فیلتر می‌شود و با سرعت ثابتی تجزیه می‌شود. این آزمایش میزان سیستاتین C را در خون اندازه گیری می‌کند تا به بررسی عملکرد کلیه کمک کند.

سیستاتین C توسط گلومرول‌ها، خوشه‌هایی از رگ‌های خونی کوچک در کلیه‌ها که به آب، مواد محلول و مواد زائد اجازه می‌دهند از دیواره‌های آن‌ها عبور کنند، در حالی که سلول‌های خونی و پروتئین‌های بزرگ‌تر را حفظ می‌کنند، از خون فیلتر می‌شود. آنچه از دیواره‌های گلومرول‌ها عبور می‌کند، مایع صاف شده یا فیلتر شده را تشکیل می‌دهد. از این مایع، کلیه‌ها سیستاتین C، گلوکز و سایر مواد را بازجذب می‌کنند. مایع و مواد زائد باقیمانده به مثانه منتقل شده و به صورت ادرار دفع می‌شود. سپس سیستاتین C بازجذب شده تجزیه می‌شود و به خون باز نمی‌گردد.

به سرعت فیلتر شدن مایع، میزان فیلتراسیون گلومرولی (GFR) می گویند. کاهش عملکرد کلیه منجر به کاهش GFR و افزایش سیستاتین C و سایر معیارهای عملکرد کلیه، مانند کراتینین و  اوره در خون می‌شود. افزایش این سطوح به این دلیل اتفاق می‌افتد که کلیه‌ها قادر به فیلتر کردن صحیح خون با سرعت طبیعی نیستند و باعث تجمع آنها در خون می‌شود. از سوی دیگر، انتظار می‌رود که بهبود عملکرد کلیه منجر به افزایش GFR شود که باعث کاهش سیستاتین C، کراتینین و اوره می‌شود که در نتیجه کلیه‌ها قادر به پاکسازی مؤثر آنها از خون هستند.

هنگامی که کلیه‌ها به طور طبیعی کار می‌کنند، غلظت سیستاتین C در خون ثابت است. با این وجود، با بدتر شدن عملکرد کلیه، غلظت شروع به افزایش می‌کند. این افزایش سیستاتین C با کاهش GFR اتفاق می‌افتد و اغلب این پروتئین زودتر از کاهش قابل توجه عملکرد کلیه، قابل اندازه گیری  و تشخیص است.

از آنجایی که سطح سیستاتین C با تغییرات در GFR در نوسان است،  تمایل به آزمایش سیستاتین C به عنوان یکی از روش‌های بررسی عملکرد کلیه وجود دارد. آزمایش‌هایی که در حال حاضر مورد استفاده قرار می‌گیرند شامل کراتینین، محصول جانبی متابولیسم عضلانی است که در خون و ادرار اندازه‌گیری می‌شود، نیتروژن اوره خون (BUN) و  eGFR (تخمینی از GFR که معمولاً از سطح کراتینین خون محاسبه می‌شود).

برخلاف کراتینین، سیستاتین C به طور قابل توجهی تحت تأثیر توده عضلانی (و نیز جنس یا سن)، نژاد یا رژیم غذایی قرار نمی گیرد، که منجر به این ایده شده است که می تواند نشانه قابل اطمینان تری برای عملکرد کلیه باشد و به طور بالقوه  بکمک آن تخمین دقیق تری از GFR میتوان بعمل آورد.

در حالی که داده‌ها و گزارشات رو به رشدی وجود دارد که از استفاده از سیستاتین C حمایت می‌کند، هنوز میزانی از عدم اطمینان در مورد زمان و نحوه استفاده از آن وجود دارد. با این وجود، آزمایش به طور فزاینده ای در دسترس‌تر می‌شود و گام‌هایی در جهت استانداردسازی کالیبراسیون نتایج سیستاتین C برداشته شده است.