
نوتروفیل
سلول نوتروفیل - سلول باند
سلول نوتروفیل: اندازه آن ۱۰ تا ۱۵ میکرون است. سیتوپلاسم به رنگ صورتی روشن و دارای گرانولهای صورتی تا مایل به بنفش میباشد. هسته دارای ۲ تا ۵ لوب و بهصورت میانگین ۳ لوب میباشد. رنگ هسته آبی تا ارغوانی تیره با الگوی کروماتین خشن میباشد. در شمارش افتراقی گلبولهای سفید بین ۳۷ الی ۷۷ درصد در خون محیطی دیده میشود.
سلول باند: اندازه این سلول ۱۰ تا ۱۵ میکرون است. سیتوپلاسم شبیه نوتروفیل و هسته آن آبی مایل به ارغوانی با کروماتین فشرده، فاقد هستک و دارای فرورفتگی عمیقتر نسبت به متامیلوسیت میباشد. در شمارش افتراقی بین صفر تا ۳ درصد در خون محیطی و بین ۹ تا ۲۱ درصد در مغز استخوان وجود دارد.
نوتروفیلهای هایپرسگمنت - دگرانولاسیون - رنگ آمیزی پراکسیداز
نوتروفیلهای هایپرسگمنت: به حالتی گفته میشود که در آن تعداد لوبهای نوتروفیل افزایش یافته باشد. این حالت در آنمی مگالوبلاستیک، شیمی درمانی با داروی متوتروکسات و در فقر آهن شدید دیده میشود. اگر در شمارش افتراقی گلبولهای سفید بیشتر از ۵ درصد نوتروفیل ۵ لوبه و یا بیش از یک درصد نوتروفیل ۶ لوبه دیده شود هایپرسگمانته گزارش میشود.
دگرانولاسیون: حالتی است که در آن نوتروفیلها فاقد گرانولهای سیتوپلاسمی بوده و یا دارای کاهش محسوسی در تعداد این گرانولها میباشند. این حالت در اثر عوامل ارثی، اکتسابی و یا ممکن است بهصورت کاذب ایجاد شوند.
رنگ آمیزی پراکسیداز: در این رنگ آمیزی سیتوپلاسم سلولهای حاوی آنزیم میلوپراکسیداز (اکثر میلوبلاستهای لوسمیک) به رنگ نارنجی درآمده و سلولهای فاقد این آنزیم (تمامی لنفوبلاستها) رنگ نمیگیرند.
اجسام دوهل - گرانولاسیون سمی
اجسام دوهل: انکلوزیونهای سیتوپلاسمی به رنگ آبی کمرنگ، گرد یا بیضی و به قطر ۱ تا ۵ میکرون میباشند و معمولا در حاشیه سیتوپلاسم سلولهای باند یا نوتروفیل دیده میشوند. در حالات توکسیک مانند مخملک، سپتیسمی، سوختگی و سرخک، بیماریهای عفونی، آنمی پرنیسیوز، لوسمی میلوئیدی مزمن، سندرمهای میلوپرولیفراتیو و آنمی همولیتیک دیده میشوند.
گرانولاسیون سمی: رنگدانههای آبی تیره تا ارغوانی از جنس گرانولهای آزروفیلیک که به مقدار کم تا زیاد در سیتوپلاسم متامیلوسیت، باند و نوتروفیل دیده میشوند. این گرانولها ممکن است بهصورت آرتیفکت (به دلیل تکنیک نادرست رنگآمیزی) نیز مشاهده شوند.
آنومالی آلدرریلی - آنومالی پلگرهوت - آنومالی میهگلین
آنومالی آلدرریلی: یک نوع اختلال ارثی با گرانولهای غیرطبیعی آزروفیلیک در تمام گلبولهای سفید است. این گرانولها مشابه گرانولهای توکسیک میباشند با این تفاوت که دائمی بوده و توزیع یکنواخت و پراکندهای در تمام سیتوپلاسم دارند.
آنومالی پلگرهوت: یک نوع اختلال ارثی است که تنها یافته آن کاهش سگمانتاسیون هسته نوتروفیلها است. در فرم هتروزیگوت هسته دمبلی شکل و یا به شکل بادام زمینی و در فرم هموزیگوت هسته کاملا گرد است. پلگرهوت کاذب در اختلالاتی از قبیل لوسمی میلوئیدی مزمن، سندرمهای میلودیسپلاستیک، لوسمی حاد، میلوم مولتیپل، برخی از عفونتها و بالاخره در اثر مصرف بعضی از داروها دیده میشود.
آنومالی میهگلین: یک اختلال ارثی و نادر است که با لکوپنی، ترومبوسیتوپنی، پلاکتهای بزرگ و انکلوزیونهای آبی خاکستری در سیتوپلاسم رده گرانولوسیتی و نیز در منوسیتها تشخیص داده میشود. اجسام میهگلین بزرگتر از اجسام دوهل بوده و دوکی شکل هستند و نیز در همه لکوسیتها دیده میشوند.
پروجکشن - ماکروپلی سایت - هسته پیکنوتیک
پروجکشن: زوائد نوک تیزی هستند که از هسته خارج شده و اغلب در اشکال باند دیده میشوند. این حالت در بیماران با کارسینومای متاستاتیک و یا بعد از تابش اشعه دیده میشود.
ماکروپلی سایت: به افزایش قابل توجه اندازه نوتروفیل اطلاق میشود. این سلول را باید از نوتروفیلهای بزرگ هیپرسگمانته که در آنمی مگالوبلاستیک دیده میشود تمیز داد.
هسته پیکنوتیک: هسته چروکیده و فشردهی پررنگی است که در حالات عفونی در سلولهای مرده دیده میشود. این سلول را باید از سلولهای مردهای که بهندرت در نمونههای تازه دیده میشوند تشخیص داد.
واکوئلیزاسیون - هسته رینگ شکل - سندرم چدیاک هیگاشی - سلول نکروتیک
واکوئلیزاسیون: در برخی حالات عفونی در سیتوپلاسم نوتروفیلها واکوئلهایی دیده میشوند و اغلب با گرانولهای توکسیک همراه میباشند. وجود واکوئل در بیشتر از 10% نوتروفیلها در نمونه تازه حائز اهمیت است. در اثر ماندن طولانی نمونه خون در مجاورت EDTA نیز واکوئلهای کاذب (کوچک و فراوان) در تمام نوتروفیلها دیده میشود.
هسته رینگ شکل: نوتروفیلی است که هسته آن به شکل یک حلقه است. در حالات توکسیک، بدخیمی میلوپرولیفراتیو و در ابتدای عفونت دیده میشود. در این وضعیت لکوسیتها افزایش داشته و سلولهای باند تا 30% افزایش پیدا کردهاند.
سندرم چدیاک هیگاشی: یک نوع اختلال ارثی است که در آن گرانولوسیتها، منوسیتها و لنفوسیتها حاوی گرانولهای بزرگی از جنس لیزوزومهای غیرطبیعی هستند.
سلول نکروتیک: نوتروفیلی است که هسته آن فشرده و بدون رشتههای مرتبط کننده بوده و به دو یا چند قسمت تقسیم شده است.
سلول LE - اجسام بار
سلول LE: سلول نوتروفیلی است که در داخل سیتوپلاسم آن جسم بزرگ، کروی شکل و ارغوانی رنگی از جنس اسیدنوکلئیک که فاقد ساختار کروماتینی است دیده میشود. هسته این نوتروفیل معمولا به یک طرف سلول رانده شده و به نظر میرسد که جسم خارجی را دربرگرفته است. مشاهده حتی یک سلول LE در نمونه مورد آزمایش بهعنوان نتیجه مثبت گزارش میشود.
بار بادی: زائده کروی شکل و یا شبیه چوب کبریت هستند که از یکی از لوبهای سلولهای نوتروفیل خارج شدهاند و در 3 درصد نوتروفیلهای زنان مشاهده میشوند. به آن کروموزوم جنسی غیرفعال نیز میگویند.